“`html

İsrail-Iran Gerginliği, Petrol Piyasalarını Sarstı

İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine ve füze altyapısına yönelik gerçekleştirdiği kapsamlı hava saldırıları, İran’ın buna balistik füzelerle yanıt vermesiyle petrol fiyatlarının artış göstermesine ve güvenli liman varlıklarına olan talebin yükselmesine yol açtı. Bu durum, petrol ihracatı konusunda endişeleri de beraberinde getirdi.

ABD Başkanı Donald Trump, İran’a nükleer programıyla ilgili bir anlaşma yapması yönünde çağrıda bulundu. Bu gelişmeler, Hürmüz Boğazı’nın, dünya petrol sevkiyatının yaklaşık %20’sini taşıdığı göz önüne alındığında, petrol nakliyatında aksamalar olabileceği endişelerini artırdı.

Analistler, İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatması halinde ciddi ekonomik sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekerken, bu durumun ülkenin Çin ile olan ilişkilerini zedeleyebileceğini belirtti. İran, deniz yoluyla yapılan petrol ihracatına büyük ölçüde bağımlı bir ekonomiye sahiptir.

Petrol fiyatları, artan maliyet endişeleri nedeniyle yükselişte. Yatırımcılar, büyük merkez bankalarının potansiyel para politikası değişikliklerine odaklanmış durumda.

Geçtiğimiz hafta, ABD Başkanı Trump, Truth Social hesabından yaptığı paylaşımda, Çin ile nadir toprak elementlerini kapsayan bir ticaret anlaşmasının onay aşamasında olduğunu bildirdi. Anlaşmanın iki ülke liderinden onay alması gerektiğini ifade eden Trump, “Başkan Şi ile iş birliği yaparak her iki ülkenin de kazanmasını sağlayacağız” dedi.

Ayrıca, yakında açıklanacak olan ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz निर्णयleri de yatırımcıların dikkatinde. ABD’deki Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), mayıs ayında aylık bazda %0,1, yıllık bazda ise %2,4 artarak beklentilerin altında kaldı. Piyasalardaki dalgalanmalara yönelik Fed’in, faiz oranlarını %4,25-4,50 aralığında tutması kesin olarak öngörülüyor. Eylül ayında faizin düşme olasılığının ise %86 olduğu gözlemleniyor. Yıl sonuna kadar iki faiz indirimi bekleniyor.

Bu gelişmeler ışığında, ABD 10 yıllık tahvil faizi haftayı %4,42 seviyesinden kapatırken, dolar endeksi %1 azalarak 98,2’ye geriledi.

Değerli Metallerde Dalgalanma

Değerli metaller, geçen hafta ABD’deki enflasyon verisinin beklenenden düşük gelmesi ve Orta Doğu’daki jeopolitik belirsizliklerden beslenen güvenli liman talebi ile değer kazandı. Paladyum haricindeki değerli metallerde artışlar görüldü.

Altının ons fiyatı güvenli liman talebiyle 3,433 dolara, platinin ons fiyatı ise 1,308 dolara kadar yükselerek son dört yılın zirvesini gördü. Platin, yıl başından bu yana %40’tan fazla artış yaşadı ve bu alanda en fazla değer kazanan metal olma unvanını elde etti. Altın %30, gümüş %25 ve paladyum %16’nın üzerinde bir artışla öne çıktı. Platindeki arz sıkıntısı ve artan talep fiyatları desteklerken, Trump’ın tarife planları ile jeopolitik gerilimler değerli metallere olan ilgiyi artırmaya devam ediyor.

Paladyum fiyatları ise bu yılın ilk yarısında değer kazanmış olsa da, Ekim 2024 zirvesinin altında kalmaya devam ediyor. Analistler, paladyum ihtiyacının büyük ölçüde benzinli araçlarla sınırlı olduğunu ve elektrikli araçların yaygınlaşmasının fiyat artışını sınırladığını belirtiyor. Bu süreçte talep zayıfladıkça paladyum, platin gibi alternatiflerinin gerisinde kaldı.

Çin Endişeleri ve ABD Verileri Fiyatlamaları Etkiledi

Baz metallerde, geçen hafta ABD’den gelen olumlu makroekonomik veriler önemli bir destek sağlarken, resesyon korkuları ve Çin talebindeki zayıflık fiyatlar üzerinde baskı oluşturdu. Çin’in zayıf ithalat ve sanayi verileri, özellikle baz metallerde talep görünümünü olumsuz etkiledi.

ABD’nin ticaret savaşı, bazı metallerin yönünü ABD pazarına çevirmesiyle fiyatlar üzerinde katmanlı bir etki yarattı. Trump’ın metal ithalat vergilerini artırma planlarının investorlar üzerinde belirsizlik yarattığı da gözlemleniyor.

Bu bağlamda, baz metallerin tezgah üstü piyasalarda libre bazında bakır %1,6, çinko %1 ve nikel %1,9 değer kaybetti. Kurşunda %0,2 ve alüminyumda %1 artış ise dikkat çekici oldu.

Hürmüz Boğazı’nın Kapanma Korkusuyla Petrol Fiyatları Tırmandı

İsrail’in İran’a yönelik hava saldırılarıyla petrol fiyatları, ihracatın kesintiye uğrayabileceği endişeleri doğrultusunda önemli bir artış sergiledi. İran Ulusal Petrol Rafineri ve Dağıtım Şirketi, rafinasyon ve depolama tesislerinin etkilenmediğini duyurdu. Brent petrol fiyatları, tüm bu gelişmelerin etkisiyle haftalık bazda Ekim 2022’den bu yana en büyük yükselişini kaydederek 73,7 dolara ulaştı.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyesi olan İran, günlük yaklaşık 3,3 milyon varil petrol üretirken, bunun 2 milyon varilini ihraç ediyor. Analistler, OPEC ve diğer petrol üreticileri ülkelerin, potansiyel arz kesintilerini telafi edecek yedek kapasiteye sahip olduğunu belirtiyor. Ancak, Suudi Arabistan, Kuveyt, Irak gibi ülkelerin Hürmüz Boğazı gibi dar bir geçide bağlı olması, sevkiyat endişeleri oluşturuyor ve bu durum petrol fiyatları üzerinde etkili oluyor.

Bu hafta brent petrolün varil fiyatı %11,1 artarken, New York Ticaret Borsası’nda işlem gören doğal gazın fiyatı %2,5 düşüş gösterdi.

Kakao ve Kahvede Arz Baskısı

Tarım emtia fiyatları, ABD Tarım Bakanlığı’nın (USDA) raporları ve bölgesel haber akışları tarafından etkilenmeye devam ediyor. USDA verilerine göre, kışlık buğdayda “iyi/çok iyi” oranı %54’e ulaşarak son altı yılın en iyi haziran başlangıcını sağladı.

Mısırda ekimin %97’sinin tamamlandığı belirtilirken, ürün kalitesinin %71’inin “iyi/çok iyi” düzeyinde olduğu kaydedildi. Soya fasulyesinde tarlaların %90’ı ekilmişken, mahsulün %68’i olumlu sınıfta değerlendirildi. Pirinç üretim tahmininde ise 4,9 milyon cwt’lik düşüş bildirildi.

Sonuç olarak, bu hafta Chicago Ticaret Borsası’nda kile başına fiyatlar soya fasulyesinde %1,1, mısırda %0,2, pirinçte %0,9 artarken, buğdayda %2,1 azalma görüldü. Brezilya’da 2025 yılı için Robusta kahve hasadında güçlü bir seyir beklenirken, mevcut artan arz kahve fiyatlarına baskı yapmaya devam ediyor. Fildişi Sahili’nde haziran sonuna kadar süren dengeli hava koşulları, dengenin korunması açısından kritik önem taşıyor.

Intercontinental Exchange’de libre bazında şeker fiyatı %0,3 artarken, kahvede %2,7 ve pamukta ise %0,5 düşüş kaydedildi. Kakao fiyatı ise haftayı %12,5 azalışla tamamladı.

“`